Fındık Nasıl Yetiştirilir?

Fındık besleyici özelliği çok yüksek olan bir yemiştir. Nişasta, şeker, vitamin bakımından ciddi anlamda zengindir. Kuru fındıkta %66 yağ, %17 azot bulunur. Vitaminler arasında en çok A ve B vitaminleri bulunur. Nadir olarak bulunan E vitamini de, buğdayla birlikte, fındıkta da bulunmaktadır.
100 gram kuru fındık 683 kalori verir ki bu miktar cevizden çoktur (Ceviz: 652), yağlara yakındır (yağlar: 790-850). Maden içeriği olarak da fındık liste başlarında yer almaktadır. İçerisinde en çok potasyum, fosfor, kalsiyum bulunur.
Fındık, çok yağlı bir yemiş olduğu için, besleyici olmakla birlikte, sindirimi zor olan bir yemiş türüdür. Bu nedenle midesi zayıf olan insanların tüketmesi pek tavsiye edilmez. Ayrıca, yağlı besinlere karşı diyet yapmak zorunda bulunan insanların da fındıktan kaçınmaları gerekir. Buna karşılık, çocuklara, yeni yetişenlere, yüksek kalori sağlaması nedeniyle, ciddi anlamda çok faydalıdır.
Fındık Türkiye’de en çok Karadeniz kıyılarında ve Giresun bölgesinde yetişmektedir. Yurdumuz fındık üretiminde Dünya sıralamasında birinci sıradadır. Türkiye'deki fındık ağaçlarının sayısı 160 milyonun üstündedir ve yılda yaklaşık olarak 70-80 bin ton fındık alınır ki bu miktar dünya fındık üretiminin yarısından çoktur.
Fındık ağacının özelliklerinden biri de humus bakımından zengin olması, hafif kumlu, killi serin toprakları sevmesidir. Fındık ağaçlarının kökleri dik olarak 1 metre derinliğe kadar inebilmektedir. Killi topraklarda genel olarak çoğunlukla, tombul fındık, kumlu-killi topraklarda ise sivri fındık yetişmektedir. Fındık, yapraklarını döküp toprakta humus meydana getiren ağaçların gölgeliklerine, soğuk bölgelerde güneye bakan, kuzeye kapalı yerlere dikilmelidir.
Fındık tohumundan, çelikle, daldırma ile aşı ile üretilebilirse de en iyisi kök diplerinden süren fışkınlarla yetiştirme türüdür. Bu sürgünler ilkbahara yakın, ağaçlar daha uyanmadan, köklü olarak alınır, sonbaharda derince kirizme edilmiş,gübrelenmiş toprağa dikilmelidir. Fidanlar, 4-5 yıl sonra yemiş vermeye başlarlar. O zamana kadar oldukça sık çapalanmak istemektedir. Yemiş vermiş ağaçların da, kıştan önce, dipleri açılarak aralarındaki toprak bellenmeli, toprağa yakın iki fışkın bırakılarak öteki fışkınlar kesilmelidir. Yaşlı dallar sonbaharda budanmalı, toprağa ara sıra bol gübre verilmelidir. İyi bakılan fındık ağacı 50-60 yıl ömrü olabilmektedir.
Fındığa dadanan zararlı böceklerin başında fındık kurdu gelmektedir. Larva halindeyken yemişin içine girip tırtıl olan bu böcek fındığın içini yer ve fındık bitkisini öldürür. Bir de oberea linkaris denilen bir tırtıl daha vardır ki bu da filizlerin içini kemirir, yapraklar solar, buruşur ve fındık ölür. Bunlara karşı çeşitli ilâçlarla vaktinde savaşa geçmelidir.
Türkiyede yetişen fındıkların başlıca türleri şunlardır:
Tombul (Yağlı) Fındıklar: Kabuğu ince, açık renk, içi yuvarlaktır. Yüksek yerlerde de yetişir.
Sivri Fındıklar : Kabuğu kalın, esmer, içinin ucu sivri, dibi yuvarlaktır. Soğuğa pek gelemez, deniz kıyılarında daha iyi yetişir.
Palaz Fındıklar: Tombul fındıktan daha iri, biraz yassıdır, kabuğu koyu kırmızıdır. Deniz kıyılarında, toprağının altı çakıl olan yerlerde daha iyi yetişir.
Badem Fındıklar: Sivri fındıktan daha iri, daha yassıdır. Kabuğu incedir, kırmızıya çalar koyu renktedir. Biçimi bademi andırır, lezzetli bir fındıktır.
Kara Fındık: Kalın kabuklu, esmer renkli, iri, az yağlı bir fındıktır.
Kuş Fındığı: Tombul fındığa benzer; yalnız, dibi düz değildir, kabuğu parlak, incedir.